Rodzinne finanse — jak często o nich rozmawiamy, jak często martwimy się ich złym stanem? Co zrobić, żeby nie były głównym źródłem obaw, lęku i frustracji w naszych rodzinach? Zapraszamy na cykl pięciu artykułów dotyczący zarządzania rodzinnym budżetem. Zaczęliśmy od od przyjrzenia się naszym przychodom i wydatkom, następnie analizowaliśmy budżet i przepływ pieniędzy w naszej rodzinie. W trzeciej odsłonie zapraszamy do zapoznania się z kwestią planowania finansowego.
Rodzina Rogowskich nigdy nie robiła żadnych planów finansowych. Kupowała to, co w danym momencie było potrzebne. Większe zakupy koszty, np. remontowe, odkładała na bliżej nieokreśloną przyszłość. Z czasem kupiła lepszy samochód, nowy telewizor, drogie ubrania. Ale kiedy okazało się, że dach i okna wymagają natychmiastowego remontu, nie posiadała już żadnych oszczędności. Musiała skorzystać z nieplanowanego kredytu. A gdyby wymiana okien i dachu zaplanowana była wcześniej, można by zastanowić się, czy lepszy samochód i droższe ubrania były naprawdę potrzebne?
Planowanie finansowe – to proces osiągania celów życiowych
poprzez właściwe zarządzania własnymi finansami.
Zaplanowanie dużych wydatków na konkretny czas pozwala na racjonalne rozłożenie wydatków bieżących. Wymaga jednak konsekwencji w oszczędzaniu i niepoddawaniu się chwilowym emocjom, które mogłyby zaprzepaścić wysiłek już uzbieranych środków. Raz zaprojektowany plan finansowy może ulegać zmianom zgodnie z naszą obecną wiedzą oraz planami, które chcemy zrealizować.
Plan finansowy sporządzamy zazwyczaj na przełomie roku kalendarzowego, np. raz do roku. Jego tworzenie możemy połączyć np. z noworocznymi postanowieniami.
Na proces planowania finansowego składają się następujące etapy:
- planowanie dochodów/przychodów
- planowanie celów finansowych (wydatków)
- analiza wyników (np. za mało przychodów, zbyt wielkie cele finansowe)
- powrót do planowania dochodów lub wydatków (np. potrzeba zwiększenia dochodów lub ograniczenia wydatków)
Ponieważ przy tworzeniu planu finansowego nie ma jednoznacznych rozwiązań, a zadanie nie jest łatwe, spróbujmy wykorzystać „dobre praktyki tworzenia planu finansowego:
- Pamiętajmy, że cele finansowe muszą być dopasowane do naszych możliwości, a nie możliwości do celów.
- Zacznijmy od celów najważniejszych, a kończmy na tych najmniej ważnych, z których ewentualnie możemy zrezygnować. Ważne są priorytety.
- Stale analizujmy nasz plan finansowy, zwracając uwagę na racjonalizację wydatków i możliwości zwiększenia dochodów.
- Nie zapominajmy o konieczności oszczędzania na nagłe i nieprzewidziane wydatki.
- Rozważmy, czy możemy osiągnąć dany cel, wydając na niego mniej pieniędzy.
- Starajmy się podejmować przemyślane decyzje.
- Analizujmy i porównujmy oferty bankowe.
- Nigdy nie podejmujmy decyzji o zaciągnięciu kredytu na podstawie emocji, ani też w ostatniej chwili.
- Jeżeli korzystamy z kredytu, posługujmy się stałymi zleceniami – bank będzie za nas pamiętał o terminowej spłacie rat.
- Miejmy na uwadze, że w tworzeniu planu finansowego powinna uczestniczyć cała rodzina.
- I najważniejsze – pamiętajmy, że wprowadzenie planu finansowego w życie jest możliwe. Wymaga tylko systematyczności i konsekwencji w działaniu wszystkich członków rodziny.
PRZYKŁAD: Pani Zofia postanowiła kupić zmywarkę, ale nie miała pełnej kwoty 1200 zł. Zaczęła zastanawiać się: czy przesunąć zakup, czy skorzystać z oferty ratalnej. Obliczyła, że odkładając co miesiąc po 100 zł, moment kupna zmywarki przesunie się o 6 miesięcy. Oczywiście pani Zofia chciała mieć zmywarkę od zaraz, ale wówczas musiałaby pokusić się o zakup na raty. Pani Zofia wiedziała, iż w ostatecznym rozliczeniu raty oznaczają wydanie większej kwoty niż 1200 zł, a w razie problemów finansowych — kłopoty z bankiem. Przy rozłożeniu płatności 1200 zł na 12 rat zmywarka kosztowałaby panią Zofię więcej o 384 zł odsetek, czyli w sumie 1584 zł. Po przeanalizowaniu wszystkich “za i przeciw” postanowiła, że poczeka jeszcze 6 miesięcy, odłoży brakujące 600 zł i nabędzie urządzenie za 1200 zł. Przesunęła swój cel finansowy — zakup zmywarki — o pół roku. Decyzja ta okazała się słuszna, ponieważ sprzęt AGD zaczął tanieć. Dzięki temu pani Zofia w cenie 1200 zł zakupiła nowszy model zmywarki, uniknęła rat oraz odsetek w kwocie 384 zł.
Pamiętajmy, że zaplanowany cel możemy sfinansować dzięki oszczędnościom. O sposobach i możliwościach oszczędzania przeczytacie w kolejnej odsłonie cyklu.
Data publikacji: 24.01.2023 r.
***
Wybór tekstów: Magdalena Gromek-Kowalczyk, 8.07.2022 r. “Zaplanuj swoją przyszłość. Poradnik domowych finansów“. Autorzy: zespół Fundacji Wspomagania Wsi we współpracy z Barbarą Gontarek, Angeliną Kolbusz, Katarzyną Stachańską. Redakcja: Monika Mazurczak-Kaczmaryk. Wydanie drugie, zaktualizowane, 2021 r.
