Małe i średnie przedsiębiorstwa są ważnym ogniwem polskiej gospodarki. Stanowią źródło dochodów państwa, ale też i lokalnych gmin. Ich rozwój daje szansę na zwiększenie zatrudnienia, a ich produkty efektywnie konkurują ma rynkach zagranicznych. Przedsiębiorstwa te napotykają na swojej drodze liczne bariery prowadzące do ograniczenia ich rozwoju, a nawet do upadku.
Niespójne przepisy mnożą problemy
Dzisiejszy przedsiębiorca kumuluje w sobie szereg funkcji, jest często księgowym, zaopatrzeniowcem i windykatorem w jednej osobie. Wszystkie te dziedziny wymagają dobrej orientacji w przepisach. W tej sytuacji pomocne może okazać się korzystanie z portalu podatkowego: https://www.podatki.gov.pl/
Informacja o przepisach prawa podatkowego dostępna jest w różnych formach – w szczególności poprzez infolinię telefoniczną, wydawane są również interpretacje przepisów prawa podatkowego. Pomoc uzyskać można także poprzez aplikację pytaniową (Szybki PIT) dostępną na stronach internetowych Ministerstwa Finansów w czasie rocznych rozliczeń podatkowych. Umożliwia ona zadawanie pytań i otrzymywanie odpowiedzi od ekspertów KIP. Krajowa Informacja Podatkowa czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 18.00 (kontakt z telefonu stacjonarnego 801 055 055, z telefonu komórkowego (22) 330 03 30, z zagranicy +48 22 330 03 30). Odpowiedzi na wiele nurtujących przedsiębiorców pytań można znaleźć również pod adresem www.biznes.gov.pl, gdzie zamieszczane są poradniki z zakresu otwierania, prowadzenia i zamykania firmy.
Dobrym rozwiązaniem, choć generującym koszty, jest korzystanie z usług biura podatkowego. Wykwalifikowani pracownicy takich biur są pomocni podczas dokonywania rozliczeń podatkowych, ale też udzielają wsparcia merytorycznego w trakcie kontroli skarbowych. Oprócz tradycyjnych biur podatkowych na rynku pojawiły się biura online, które stanowią połączenie biura rachunkowego i księgowości internetowej. Współpraca z biurem online ogranicza się do przesyłania zeskanowanych faktur drogą elektroniczną. Biuro księguje dokumenty i odsyła klientowi elektroniczną wersję ewidencji księgowych. Deklaracje do urzędu skarbowego i ZUS-u biuro wysyła elektronicznie. Koszt obsługi małej firmy to kwota rzędu ok. 100 zł miesięcznie.
Brak wykwalifikowanych pracowników
Problemem małego przedsiębiorcy jest również znalezienie wykwalifikowanej kadry. Otwarte granice sprawiły, że spora część fachowców wyemigrowała za granicę. Z pomocą może tutaj przyjść headhunter, czyli „łowca głów”. Zajmuje się on wyszukiwaniem wykwalifikowanych pracowników, najczęściej posiadających unikalne umiejętności. Firmy headhunterskie tym różnią się od biur pośrednictwa pracy, że nie zbierają CV od kandydatów na określone stanowisko pracy. Oni sami kontaktują się z wybranymi osobami i prowadzą z nimi negocjacje do przyjęcia określonej oferty pracy. „Łowcy głów” bardzo dobrze znają rynek pracowników, mają liczne kontakty, orientują się w sytuacjach kadrowych różnych firm. Firmy headhunterskie najczęściej pobierają wynagrodzenie za zrealizowane zlecenie, czyli za doprowadzenie do zatrudnienia odpowiedniego kandydata. Koszt skorzystania z usług „łowcy głów” jest różny, czasami to podwójna wysokość wynagrodzenia „złowionego” pracownika, czasami koszt stanowi procent jego rocznego wynagrodzenia.
Problemy z płatnościami
Opóźnienia w regulowaniu należności przez kontrahentów to kolejny problem, z którym borykają się przedsiębiorcy. Ogranicza to rozwój przedsiębiorstwa i możliwość inwestowania. Zabezpieczeniem interesu może okazać się żądanie przedpłat, szczególnie jeśli transakcja dotyczy przedsiębiorcy, który praktykował już nieterminowe regulowanie faktur. Z pomocą przyszła również unijna dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych. W dniu przeterminowania płatności możemy naliczyć 40 euro na poczet kosztów windykacyjnych. Oprócz tej kary wierzycielowi przysługuje również zwrot, w uzasadnionej wysokości, poniesionych kosztów odzyskiwania należności przewyższających tę kwotę.
Aby szybciej uzyskać pieniądze za wystawione faktury można skorzystać również z usług faktoringu, które do niedawna były tylko w zasięgu dużych firm. Faktoring polega na wykupie przez faktora nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstwa, czyli faktoranta. W rezultacie, firma otrzymuje środki finansowe znacznie wcześniej niż wynosi termin zapłaty. Jest to rozwiązanie lepsze niż kredyt, który mimo dostarczenia gotówki, nie rozwiązuje problemu ze ściągnięciem wierzytelności.
Wysokie koszty zatrudnienia
Przedsiębiorcy narzekają również na wysokie koszty związane z zatrudnianiem pracowników i brak elastycznych form zatrudnienia. Składki ubezpieczenia społecznego płatne są obowiązkowo, bez względu na wynik finansowy. Podobnie jest z podatkami, które regulować trzeba bez względu na terminowość zapłaty faktur przez kontrahentów.
Chcąc ograniczyć wydatki osobowe, warto przyjąć do pracy stażystę skierowanego przez urząd pracy, który będzie stanowił dodatkową parę rąk do pracy, bez ponoszenia kosztów jego utrzymania. Z kolei w ramach prac interwencyjnych, urząd pracy zrefunduje część kosztów wynagrodzenia i składek ZUS. Warunkiem skorzystania z takiej formy pomocy jest konieczność zatrudnienia takiej osoby na okres od 3 do 6 miesięcy po zakończeniu umowy pomiędzy przedsiębiorcą a urzędem pracy. Mniejsze koszty zatrudnienia poniesie przedsiębiorca zatrudniając osobę powyżej 50 roku życia. U takich osób wynagrodzenie chorobowe, które opłaca pracodawca, zostało skrócone do 14 dni, nie jak dla wszystkich do 30 dni. Ponadto od takich osób nie opłaca się Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przez 12 miesięcy, jeżeli przez wcześniejsze 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały zarejestrowane w urzędzie pracy. Dla kobiet, które ukończyły 55 lat, i mężczyzn, którzy ukończyli 60 lat, nie opłaca się tych świadczeń bezterminowo.
Wydatki na prowadzenie firmy i wyszkolenie pracowników
Przedsiębiorcy, chcąc ograniczać koszty utrzymania firmy, mogą skorzystać również z tzw. biura w chmurze. Przechowywanie firmowych dokumentów w wirtualnej przestrzeni to przede wszystkim oszczędność – koszt skorzystania z takich usług jest zdecydowanie niższy niż utrzymanie własnych serwerów. Chmura zapewnia też mobilność. Jeśli przedsiębiorca przechowuje pliki wyłącznie na twardych dyskach firmowych komputerów, trudniej jest mu z nich skorzystać podczas ważnego spotkania poza firmą. Z chmury można je wyciągać w każdym miejscu na świecie, pod warunkiem posiadania dostępu do internetu.
Koszt wyszkolenia pracowników również pochłania sporą część budżetu. Warto rozejrzeć się w dofinansowaniach urzędów pracy, a także przejrzeć internet. Dobrym rozwiązaniem jest korzystanie ze szkoleń internetowych tzw. webinariów. Nie dość, że koszt takich szkoleń jest niższy od tradycyjnych, to i pracodawca nie musi ponosić kosztów podróży pracownika do określonej firmy szkolącej.
Nierówna walka o klienta
Mały przedsiębiorca konkuruje z dużymi sieciami handlowymi i importerami towarów sprowadzanych zza granicy. Może walczyć dobrą jakością swoich towarów i reklamą. Dzisiejszy klient nie ma czasu na stanie w kolejkach sklepowych, więc szuka towaru w internecie. Warto w tym przypadku pomyśleć o założeniu e-sklepu, to przecież w internecie jest najwięcej klientów, a i reklama tam umieszczona dotrze do największej ilości zainteresowanych.
Na wzrost konkurencyjności firmy wpływ może mieć również dobry projekt współfinansowany z funduszy europejskich. Warto skorzystać z oferty punktów informacji Funduszy Europejskich www.funduszeeuropejskie.gov.pl/punkty, które świadczą swoje usługi bezpłatnie. Pomogą zakwalifikować pomysł na konkretny projekt, poinformują o warunkach, kryteriach i procedurach przyznania dotacji, przedstawią proces ubiegania się o dofinansowanie, przekażą dane kontaktowe do instytucji, które przyznają dotacje zgodnie ze zdiagnozowanym pomysłem na projekt,udzielą wsparcia w zakresie przygotowywanego wniosku/projektu, pomogą również podczas jego realizacji i rozliczenia.
Rozwój małych firm uzależniony jest od postawy i polityki rządzących, od których oczekuje się uproszczenia regulacji prawnych, zmiany systemu podatkowego, a także wspierania edukacji i szkoleń z zakresu zarządzania firmą. Redukcja kosztów prowadzenia działalności gospodarczej to główny postulat przedsiębiorców.
Autorka: Magdalena Hojnor
Data publikacji: 17.08.2016
