Po co nam biznesplan, skoro mamy pomysł na własną działalność? Na co zwrócić uwagę przygotowując wniosek o przyznanie pożyczki/ kredytu? Jak uniknąć najczęściej popełnianych błędów?
Dobry biznesplan:
- w jasny, zrozumiały i ciekawy sposób przedstawi nasz pomysł jako konkretne cele, działania, daty i liczby, które przekonają innych do pomysłu;
- pokaże potencjalnym inwestorom, że oferowany przez nas produkt lub usługa zapewnią zyski;
- przekona innych, że warto zainwestować kapitał w nasze przedsięwzięcie.
Zapraszamy do ściągnięcia naszego formularza biznesplanu
Biznesplan najczęściej tworzy się przed rozpoczęciem własnej działalności, ponieważ na podstawie informacji w nim zawartych prywatni inwestorzy, fundusze inwestycyjne, banki, instytucje przyznające dotacje i dofinansowania, oceniają szanse powodzenia przedsięwzięcia w konkurencyjnych realiach rynku.
Warto pamiętać!
Biznesplan to nie tylko metoda „sprzedaży” własnego pomysłu i forma pozyskania środków pieniężnych. Tak naprawdę biznesplan opracowujemy na własny użytek. Jest to rzetelny sposób oceny naszego przedsięwzięcia. Zdarza się, że według naszego subiektywnego spojrzenia uważamy, że firma odniesie sukces. Ale biznesplan, przedstawiający cele krótkoterminowe i długoterminowe, szacunkowe zyski i przybliżone koszty, może uświadomić nam, że nasz pomysł jest nieopłacalny. Biznesplan może nam również uzmysłowić, co możemy poprawić i zmienić w naszym pomyśle, żeby odnieść sukces – rozpocząć działalność, rozwijać ją i uzyskiwać stałe dochody.
Nie istnieje uniwersalny wzór biznesplanu pasujący do wszystkich sytuacji – treść, objętość i wygląd zależy od tego, w jakim celu jest on przygotowywany i jakiej działalności dotyczy. A mimo to, plan taki zawiera stałe elementy, takie jak: cele działalności, opis produktu lub usługi, docelowych klientów, analizy rynku, plany marketingowe i prognozę przepływów pieniężnych. Każdy biznesplan zawiera także scenariusze sytuacji kryzysowych, tj. w jaki sposób firma zamierza poradzić sobie w trudnych realiach konkurencji na rynku, w przypadku chwilowej utraty płynności finansowej czy konieczności pozyskania dodatkowego kapitału.
Uniwersalne zasady dobrego biznesplanu
Przy pisaniu biznesplanu obowiązuje parę podstawowych zasad, o których warto pamiętać. Są to:
– dokładność – biznesplan przedstawia koncepcję biznesu, ma przekonać inwestorów – bank, fundusz inwestycyjny czy inny podmiot, do sfinansowania w całości lub w części przedsięwzięcia. Błędy, pomyłki, brak przejrzystości prezentacji informacji sugeruje, że cale przedsięwzięcie nie zostało dokładnie przeanalizowane. A nasz potencjalny inwestor może pomyśleć, że przedsiębiorstwo będzie prowadzone w sposób amatorski i niedbały, bez znajomości finansów, realiów rynku i zarządzania.
– konkretność i zwięzłość – przeczytanie całego biznesplanu powinno zająć najwyżej około godziny. Dlatego przedstawia się w nim tylko najistotniejsze informacje, kluczowe dane, które pozwolą w sposób przejrzysty opisać pomysł i przekonać do jego ekonomicznej efektywności. Pomija się wszelkie szczegóły dotyczące przede wszystkim zadań operacyjnych.
– atrakcyjność przekazu i kolorowa szata graficzna – dbając o zrozumiałość i zwięzłość treści biznesplanu, warto zwrócić również uwagę na jego przejrzystość, czytelny układ informacji – ułatwia to czytanie dokumentu. Atrakcyjność podnosi szata graficzna – użycie różnych kolorów w odcieniach stonowanych oraz wykresy, rysunki, tabele czy ilustracje.
– realizm i rzetelna ocena – w biznesplanie powinniśmy zaprezentować wszystkie informacje w oparciu realne dane. W prezentacji pomysłu należy posługiwać się jedynie faktami, informacjami uzyskanymi w wyniku pełnej analizy rynku, a nie własnymi przekonaniami. Planując przychody i koszty, można ewentualnie nieznacznie zawyżyć koszty i zaniżyć przychody, choćby po to, aby urealnić te dwie pozycje w odniesieniu do możliwej inflacji.
Warto też pamiętać o nieprzewidzianych wydatkach. Pozwoli to w przyszłości uniknąć zaskoczenia braku środków na nieprzewidziane nagłe dodatkowe nakłady inwestycyjne.
– świadomość zagrożeń – inwestor, czytający biznesplan, doskonale zna realia rynku, konkurentów firmy i ryzyko w biznesie. Unikanie przedstawiania „niewygodnych” faktów i pomijanie zagrożeń może sugerować brak realizmu. Należy wymienić wszystkie te elementy, wskazując możliwe rozwiązania.
– odpowiedzi na kluczowe pytania – poprawnie napisany plan zawiera odpowiedzi na pytania: kto? co? ile? kiedy? komu? gdzie? w jaki sposób? za ile? jakim kosztem?
Biznesplan przygotowujemy dla siebie
Takie same zasady obowiązują, gdy sporządzamy biznesplan na własny użytek. Wówczas traktujemy siebie jak „zewnętrznego i niezależnego inwestora”, którego chcemy przekonać o słuszności naszego przedsięwzięcia, unikalności pomysłu, zapotrzebowaniu na nasz produkt czy usługi, istnieniu potencjalnych odbiorców oraz zyskach. Opracowując biznesplan wyłącznie dla swoich potrzeb, porządkujemy swoje myśli, określamy, co chcemy robić i w jaki sposób, jakie cele zamierzamy osiągnąć. Po sporządzeniu biznesplanu możemy wyobrazić sobie, że jesteśmy inwestorem, mamy kapitał i chcemy go zainwestować. I zadać sobie pytania: „Czy zainwestowałbym pieniądze w ten pomysł? Czy ma szanse powodzenia? Jakie mogą być trudności w realizacji tego przedsięwzięcia?” Udzielenie szczerych odpowiedzi może wiele pomóc. Pokaże prawdziwą sytuację i pozwoli podjąć kroki, które ulepszą pomysł w taki sposób, aby stał się bardziej „rynkowy” – miał szansę odnieść sukces.
Biznesplan do kredytu bankowego
Warto wspomnieć o pewnych wymagań odnośnie biznesplanu, tworzonego w celu uzyskania kredytu z banku. Analizując biznesplan, bank ocenia zwrot z inwestycji, tzn. czy dokonana inwestycja ze środków z kredytu zapewni dochód zapewniający bieżącą płynność finansową firmy, w tym spłat udzielonego przez bank kredytu.
Ponieważ udzielenie przez bank kredytu zwykle wymaga przedstawienia zabezpieczenia majątkowego, w biznesplanie prezentowanym w banku powinna znaleźć się informacja wskazująca na posiadanie wystarczającego zabezpieczenia, np. majątku trwałego, środków pieniężnych w banku czy też partnera skłonnego zabezpieczyć kredyt swoim majątkiem prywatnym lub firmowym. Analizując biznesplan, bank zwróci uwagę na sposób, w jaki firma będzie osiągać przychód w perspektywie długoterminowej i scenariusz rozwoju (wzrostu) przedsiębiorstwa. Na sukces przedsięwzięcia wpływa również doświadczenie założycieli biznesu. To właśnie m.in. na podstawie takich informacji analityk bankowy dokonuje oceny i podejmuje decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania kredytu.
Biznesplan w celu uzyskania dotacji ze środków Unii Europejskiej
Taki biznesplan jest specyficznym dokumentem, ponieważ opracowuje się mając na uwadze konkretny program dotacji. Pierwszym krokiem jest wypełnienie wniosku o dotację (wzory formularzy różnią się od siebie w zależności od programu), a następnie biznesplanu. Biznesplan powinien zostać opracowany zgodnie z wytycznymi danego programu dotacji. Ma to ogromne znaczenie, ponieważ każdy błąd (nawet najdrobniejszy) dyskwalifikuje nasz wniosek – zostaje on odrzucony już w pierwszym etapie sprawdzania pod kątem formalnym. Dlatego też, przed rozpoczęciem pracy, warto upewnić się, jakie są formalne i merytoryczne wymagania instytucji przyznającej środki, a następnie realnie ocenić, czy posiadamy na tyle wiedzy i doświadczenia, że jesteśmy w stanie samodzielnie napisać biznesplan do dotacji.
Niezależnie od tego, komu chcemy przedstawić biznesplan, musimy pamiętać, że powinien on zawierać odpowiedzi na następujące pytania:
– co chcemy osiągnąć i w jaki sposób?
– jaki produkt mamy do zaoferowania, co go wyróżnia na rynku?
– na jaki rynek chcemy wejść i kim będą nasi klienci?
– kim są nasi konkurenci?
– jakie są szanse oraz jakie zagrożenia dla projektu?
– jakie są możliwości rozwoju naszego produktu?
– jakie zyski przyniesie nam sprzedaż produktu?
– jakie potencjalne źródła finansowania możemy zdobyć?
Warto pamiętać!
W biznesplanie do kredytu bankowego zwraca się uwagę na konstrukcję biznesplanu oraz dane finansowe. Doradcy kredytowi i inwestorzy myślą w kategoriach liczb, dlatego warto zamieścić w biznesplanie jak najwięcej analiz i tabel, w których porównuje się dane.
W biznesplanie do dotacji ze środków Unii Europejskiej zwraca się uwagę na inne szczegóły – na formalną stronę biznesplanu (czy dokument jest zgodny z wytycznymi danego programu i zawiera wszystkie niezbędne elementy) oraz pomysł na przedsięwzięcie – jego innowacyjność. Wytyczne programów z funduszy UE zmieniają się często (co miesiąc, kwartał). Aby otrzymać dofinansowanie, musimy napisać biznesplan w 100 % zgodny z wytycznymi jednostki oceniającej wnioski o dotacje. W przeciwieństwie do banków (posiadających jasno określone zasady właściwie bardzo zbliżone do siebie), to często instytucje rozpatrujące wniosek o dofinansowanie zwracają uwagę na to, aby biznesplan nie tylko spełniał w całości założenia programowe, ale także wyróżniał się na tle innych biznesplanów – swoją innowacyjnością, liczbą zatrudnionych osób, jakie pozytywne zmiany wprowadzi w społeczności lokalnej (użyteczności publicznej).
Przygotowanie rzetelnego dokumentu wymaga poświęcenia sporej ilości czasu. Dane powinny być opracowane w sposób przemyślany. Jeśli nie chcemy korzystać z usług firm zawodowo piszących biznesplany, warto poprosić choćby znajomych, mających styczność z takimi dokumentami, o wstępną ocenę naszego dokumentu. Uwagi i komentarze osób postronnych, nawet gdy wydają się pozornie nieistotne, mogą sygnalizować o braku spójności w opisie projektowanego przedsięwzięcia.
Istotne elementy biznesplanu:
• Doświadczenie, kompetencje i kwalifikacje kierownictwa i kluczowych pracowników
Warto przedstawić własne doświadczenie, kompetencje i kwalifikacje oraz dołączyć cv z historią zatrudnienia i osiągnięciami zawodowymi swoimi i kluczowych pracowników, z którymi będziemy realizować pomysł od strony merytorycznej i organizacyjnej. Od ich wiedzy i efektywności zależy sukces przedsięwzięcia. Trzeba przekonać inwestora, że my lub nasz zespół jesteśmy przygotowani do prowadzenia biznesu. W tej części biznesplanu zamieszczamy również informację, jakie usługi lub czynności od początku prowadzenia przedsiębiorstwa zamierzamy zlecić do realizacji firmom zewnętrznym (np. obsługę księgową, prawną, opracowanie strony internetowej, działania promocyjne, logistykę itp.).
• Opis działalności (przedsięwzięcia)
W tej części biznesplanu przedstawiamy usystematyzowane i zrozumiałe informacje o produkcie lub usłudze. Podajemy przede wszystkim:
– dokładny opis produktu lub usługi,
– istotne ich cechy wyróżniające go na tle konkurencji,
– opis technologii wytwarzania produktu,
– posiadane prawa autorskie i patenty,
– plany związane z unowocześnianiem produktu,
– kanały dystrybucji, tzn. sposób, w jaki produkt lub usługę będziemy sprzedawać.
Warto zadbać o zrozumiały opis produktu, z minimalnym użyciem specjalistycznego słownictwa.
Najczęstszym błędem jest zbyt szczegółowe, techniczne opisywanie właściwości i cech produktu.
• Charakterystyka rynku
W tej części dokonujemy analizy rynku, w podziale na:
– analizę rynku lokalnego;
– analizę rynku ogólnopolskiego.
Co zawierają analizy? Przede wszystkim informacje o potencjalnych odbiorcach produktu lub usługi i konkurencji. Jak wygląda rynek produktu lub usługi obecnie oraz jakie mogą wystąpić tendencje w przyszłości?
Analiza rynku powinna być postawą do oszacowania naszych przychodów teraz i w przyszłości. Aby lepiej poznać branżę, w jakiej chcemy działać, możemy skorzystać z danych publikowanych np. przez GUS (Główny Urząd Statystyczny). Dane dotyczące konkurencji informują inwestorów (bank) nie tylko o bieżącej sytuacji na rynku (ilości i wielkości konkurentów), ale także o spodziewanym ich wzroście w najbliższym czasie.
Jednym z najczęściej popełnianych błędów w biznesplanie jest pisanie „opowiadań” o naszej konkurencji, a nie skupienie się na podaniu konkretnych liczb.
• Marketing mix i sprzedaż
Tutaj przedstawiamy sposób, w jaki firma będzie zarabiać. Pokazujemy inwestorowi, że mamy świadomość – co?, komu? i w jaki sposób będziemy sprzedawać. Omawiamy strategię marketingową opartą na koncepcji 4P ( z j. angielskiego):
Product – produkt
Price – cena
Place – dystrybucja
Promotion – reklama
Charakterystykę produktu lub usługi przedstawiliśmy już w poprzedniej części biznesplanu. Dlatego w tym miejscu omawiamy: cenę, dystrybucję, promocję i sprzedaż.
Przy omawianiu ceny koncentrujemy się przede wszystkim na:
– określeniu kosztu jednostkowego produktu lub usługi,
– porównania z cenami konkurencji,
– wskazaniu ceny, po której chcemy sprzedawać produkt lub usługę,
– wielkości marży jednostkowej,
– poziom rabatów dla naszych klientów np. z tytułu hurtowych lub półhurtowych zakupów czy długoterminowej współpracy.
Przy opisywaniu dystrybucji określamy przede wszystkim:
– opis wykorzystywanych kanałów dystrybucji (sposób sprzedaży lub dostarczenia produktu lub usługi klientom),
– partnerów handlowych, z którymi chcemy współpracować w zakresie zamówień,
– formy płatności,
– usługi posprzedażowe i serwis.
Przy opisie promocji i reklamy przedstawiamy głównie:
– formy reklamy i promocji,
– sposoby dotarcia do klienta (ulotki, foldery, billboardy, prasa, internet, radio, telewizja, mailingi),
– budżet reklamowy (jaki procent od dochodu będzie przeznaczany na reklamę),
– PR (Public Relations), tj. sposoby kreowania pozytywnego wizerunku firmy. Dlatego opisujemy zwięźle naszą strategię relacji z klientami, metody rozwijania świadomości o naszej firmie i formie prowadzenia sprzedaży produktów (usług).
• Analiza SWOT
W tej części biznesplanu prezentujemy słabe oraz silne strony przedsięwzięcia, a także szanse oraz zagrożenia dla niego. To rodzaj podsumowania, a zarazem ocena pomysłu na biznes. Podczas opracowania tego punktu, można wykorzystać gotowe wzory analizy SWOT, które dostępne są dla różnych branż i rodzajów działalności.
Częstym błędem jest „ignorowanie” analizy SWOT z uwagi na to, że zawiera informacje oczywiste.
Ale właśnie ten punkt, podsumowujący poprzednie opisowe części biznesplanu, jest przedmiotem dokładnej oceny inwestorów. Właściwie sporządzona analiza SWOT przedstawia uporządkowane informacje przekonujące, że znamy i realnie oceniamy mocne i słabe strony naszego przedsięwzięcia oraz zewnętrzne czynniki warunkujące szanse i zagrożenia dla jego powodzenia, które mogą wpłynąć na poziom przychodów i płynność finansową.
Podajemy przykładową tabelę analizy SWOT:
| MOCNE STRONY | SŁABE STRONY |
| – korzyści z przedsięwzięcia, – możliwości rozwoju firmy, – nasza przewaga konkurencyjna (co nas wyróżnia na tle konkurencji), – „USP” (unique selling points) – cechy produktu (usługi) ważne dla klienta, a których nie ma konkurencja, – wiedza, kompetencje, uprawnienia, certyfikaty – nasze, pracowników i współpracowników, – zabezpieczenia finansowe (rezerwy) i szacowane zyski, – innowacyjność produktu (usługi), – dostępność produktu (dystrybucja), – lokalizacja firmy, potencjał rynku, – jakość, cena, – postępowanie, doświadczenie w zarządzaniu, – ……………….. itp. |
– wady przedsięwzięcia, – brak możliwości rozwoju firmy, – brak naszej przewagi konkurencyjnej, – brak wiedzy, kompetencji, kwalifikacji, umiejętności itp., – brak zabezpieczeń finansowych, niskie szacowane przychody, – problemy z ciągłością dostaw, zamówień, – nieterminowość, – brak zaangażowania, – niedogodna lokalizacja, – niedopracowana strategia promocji, komunikacji z klientem, – nieznajomość potrzeb klienta, – brak możliwość podjęcia współpracy z osobami kompetentnymi, ekspertami, – mała przewidywalność rynku, – ………… itp. |
| SZANSE | ZAGROŻENIA |
| – słabe strony konkurencji, – perspektywa nowych tendencji na rynku lub zmian stylu życia klientów, – pojawienie się nowych technologii, – możliwość wejścia na nowe rynki, – rozwój firmy, produktu (usługi), – inne korzystne zmiany na rynku, – możliwość zawarcia nowych kontaktów, – ……. |
– zmiany w obowiązującym prawie, – zmiany wśród konkurencji, – rozwój technologii, – wielkość rynku (możliwość „kurczenia” się grupy odbiorców), – czynniki hamujące rozwój, – utrata kluczowych pracowników, – sezonowość, wpływ pogody, – brak stałego wsparcia finansowego, – kryzys – zmiany w gospodarce, – ………….. |
• Analiza finansowa
Jest to najtrudniejsza, ale zarazem najważniejsza cześć każdego biznesplanu. To właśnie w tej części zamieszczamy wszelkie wyliczenia oraz analizy, które potwierdzają zyskowność przedsięwzięcia i przekonują np. bank do jego skredytowania. Przedstawiamy prognozę przychodów, uwzględniając koszty stałe i zmienne. W myśl powszechnie obowiązujących standardów przedstawiamy m.in. koszty uruchomienia inwestycji, analizę przychodów, analizę kosztów, prognozę zysków i strat na najbliższe lata.
Ta część biznesplanu jest najbardziej problematyczna dla przyszłych przedsiębiorców, którzy nie mają odpowiedniego przygotowania. Dlatego też, przed opracowaniem analizy finansowej warto porozmawiać z profesjonalistą posiadającym doświadczenie w pisaniu biznesplanu lub skorzystać z pomocy księgowego. Jeżeli nigdy nie przygotowywaliśmy rachunku zysków i strat, bilansu czy zestawienia przepływów gotówki, poprośmy o pomoc np. pracowników najbliższego biura funduszu pożyczkowego.
• Koszty uruchomienia przedsięwzięcia (inwestycji)
W tej części wymieniamy wszystkie koszty, jakie zostały poniesione do tej pory (może to być opisane jako wkład własny) oraz jakie zostaną poniesione po rozpoczęciu działalności. Każdy rodzaj działalności ma swoje własne „charakterystyczne” rodzaje kosztów (należy dobrze poznać specyfikę działalności pod kątem kosztów stałych i zmiennych), jednak standardowo można przyjąć, że za koszty uruchomienia działalności uznaje się całkowite nakłady finansowe, które zamierzamy przeznaczyć na realizację inwestycji (łącznie z kosztami towarów).
• Planowane przychody
W tej części umieszczamy prognozę przychodów w pierwszym roku działalności oraz w następnych latach. Prognozę przychodów można przedstawić w ujęciu miesięcznym lub rocznym. Przy prezentowaniu prognozy miesięcznych przychodów należy pamiętać, aby uwzględnić ich sezonowość i wyjaśnić, jakie czynniki wpływają ich wysokość w danym okresie.
Aby planowane przychody były wiarygodne należy w ich wysokości uwzględnić następujące zmienne:
– rosnąca wielkość sprzedaży – uwzględniająca coraz pełniejsze wykorzystanie potencjału produkcyjnego,
– sezonowość sprzedaży – np. skupu i przetwórstwo owoców, agroturystyka itp.,
– wskaźnik inflacji,
– inne przychody finansowe jak np. planowany kredyt zasilający koszty bieżącej działalności.
Wartości planowanych przychodów stanowi podstawę dla oceny zyskowności i płynności finansowej przedsiębiorstwa. Dlatego warto rzetelnie przeprowadzić tę analizę.
• Analiza kosztów stałych oraz zmiennych
Każda branża (sektor) ma swoje charakterystyczne koszty stałe i zmienne. Koszty stałe to takie, których wartość nie ulega zmianie, gdy produkcja rośnie lub maleje. Koszty zmienne powiązane są bezpośrednio z wielkością produkcji – rosną wraz ze wzrostem produkcji i maleją, gdy spada jej wielkość.
Oto przykładowe koszty stałe:
– czynsz za lokal,
– wynagrodzenie pracowników administracyjnych,
– abonamenty za telefony,
– koszty wywozu śmieci,
– koszt ubezpieczenia (budynków, samochodów),
– koszty zalecenia niektórych czynności firmom zewnętrznym (np. koszt obsługi księgowej).
A to przykładowe koszty zmienne:
– koszt zakupu surowców i materiałów do produkcji,
– koszt magazynowania towaru,
– wynagrodzenie pracowników produkcyjnych,
– koszt zakupu paliwa,
– media – energię, woda,
– planowane wydatki na reklamę (można je również uznać za koszt stały w zależności od polityki promocyjnej firmy).
Jak wyliczać koszty stałe i zmienne? Niestety, te pozycje biznesplanu musimy przygotować w oparciu o analizę branży, w której chcemy działać, obserwację rynku i przede wszystkim konkurencji. Analiza kosztów i stałych powinna być przeprowadzona bardzo rzetelnie, gdyż pominięcie jakiegoś kosztu w analizie opłacalności przedsięwzięcia może spowodować utratę płynności finansowej. Po prostu zabraknie nam pieniędzy na pokrycie wydatku ważnego dla działalności firmy.
• Źródła finansowania
Możemy je podzielić na dwie grupy:
– finansowanie wewnętrzne – środki własne, oszczędności zgromadzone na koncie, ale także wkład finansowy wspólników,
– finansowanie zewnętrzne – kredyty bankowe, dotacje.
Przygotowując biznesplan, powinniśmy pamiętać, że źródła finansowania naszego przedsięwzięcia będą podlegały szczególnej analizie.
Środki własne oraz partnerów, z którymi będziemy prowadzić biznes, muszą być udokumentowane. W przypadku środków własnych wystarczającym dokumentem jest wyciąg bankowy z konta, w przypadku wspólnej działalności umowa spółki, w której dokładnie opiszemy, kto i ile wkłada w przedsiębiorstwo. W biznesplanie skierowanym do banku przedstawiamy: wysokość wkładu (często jest on poniesiony przed przygotowaniem biznesplanu lub który zostanie wniesiony w związku z rozpoczęciem działalności), środki z wnioskowanego kredytu bankowego oraz inne dodatkowe środki (jeśli takie planujemy). Właściwe opracowanie tej części biznesplanu oznacza przygotowanie tzw. harmonogramu finansowania z podziałem na poszczególne etapy (terminy) realizacji poszczególnych czynności, od momentu przygotowania do rozpoczęcia działalności.
• Rachunek zysków i strat, bilans i przepływy pieniężne
Ostatnim krokiem opracowania biznesplanu jest przedstawienie rachunku zysku i strat, bilansu i przepływów pieniężnych. Co to jest?
Zestawienie przychodów ze sprzedaży produktów lub usług z uwzględnieniem koszów. Zestawienie przychodów i kosztów ( inna nazwa rachunku zysków i strat) dotyczy roku obrachunkowego tj. od stycznia do grudnia.
Ogólna postać i budowa rachunku zysków i strat wygląda następująco:
+ Przychody ze sprzedaży netto
– Koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów
= Zysk/strata na sprzedaży (brutto)
– Koszty ogólne zarządu
– Koszty sprzedaży
= Zysk/strata na sprzedaży (netto)
+ Pozostałe przychody operacyjne
– Pozostałe koszty operacyjne
= Zysk/strata na działalności operacyjnej
+ Przychody finansowe
– Koszty finansowe
= Zysk/strata na działalności gospodarczej
+ Zyski nadzwyczajne
– Straty nadzwyczajne
= Zysk/strata brutto
– Podatek dochodowy
= Zysk/strata netto
Dla firm prowadzących tzw. „pełną rachunkowość” warto sporządzić również prognozę bilansu, tj. zestawienia aktywów i pasywów na początek i koniec roku obrachunkowego.
Aktywa to w uproszczeniu cały majątek firmy, a pasywa to źródła finansowania tego majątku. Pamiętajmy, że każdy składnik majątku naszej firmy musi posiadać źródło jego finansowania, czyli obie strony bilansu zawsze muszą być sobie równe.
Uproszczona prognoza bilansu przedstawia m.in.: prognozę przychodów, koszty stałe netto (ale w kolejnych latach zwiększane o przewidywany wskaźnik inflacji na poziomie np. 4 %), spłatę kredytu w podziale na część kapitałową i odsetki oraz zyski lub straty w przedstawionym okresie.
Dla uzyskania jasnego i pełnego obrazu działalności firmy ważne jest zrobienie rachunku przepływów pieniężnych, tzw. cash flow (ang.). Rachunek ten dostarcza informacji o źródłach gotówki i sposobach jej wydatkowania (na co przeznaczymy). Przepływy środków pieniężnych to wpływy i wydatki środków pieniężnych w kasie, na rachunkach bankowych, czeków, weksli itp. oraz innych aktywów pieniężnych. Wzór rachunku przepływów pieniężnych (według metody bezpośredniej) zawiera Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591) i wygląda następująco:
A Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I Zysk (strata) netto
II Korekty razem
1 Amortyzacja
2 Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3 Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)
4 Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej
5 Zmiana stanu rezerw
6 Zmiana stanu zapasów
7 Zmiana stanu należności
8 Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów
9 Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10 Inne korekty
III Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I +/- II)
B Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I Wpływy
1 Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2 Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3 Z aktywów finansowych, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
– zbycie aktywów finansowych
– dywidendy i udziały w zyskach
– spłata udzielonych pożyczek długoterminowych
– odsetki
– inne wpływy z aktywów finansowych
4 Inne wpływy inwestycyjne
II Wydatki
1 Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2 Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3 Na aktywa finansowe, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
– nabycie aktywów finansowych
– udzielone pożyczki długoterminowe
4 Inne wydatki inwestycyjne
III Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II)
C Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I Wpływy
1 Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2 Kredyty i pożyczki
3 Emisja dłużnych papierów wartościowych
4 Inne wpływy finansowe
II Wydatki
1 Nabycie udziałów (akcji) własnych
2 Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3 Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4 Spłaty kredytów i pożyczek
5 Wykup dłużnych papierów wartościowych
6 Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7 Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8 Odsetki
9 Inne wydatki finansowe
III Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)
D Przepływy pieniężne netto, razem (A.III +/- B.III +/- C.III)
E Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym:
– zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
F Środki pieniężne na początek okresu
G Środki pieniężne na koniec okresu (F+/-D), w tym:
– o ograniczonej możliwości dysponowania
• Podsumowanie biznesplanu
Ostatnim elementem biznesplanu jest podsumowanie. W tym miejscu opisujemy, dlaczego uważamy, iż nasz produkt lub usługa odniesie sukces, a nasze możliwości (wiedza, kwalifikacje, doświadczenie) oraz inne czynniki lub zasoby, którymi dysponujemy, nam w tym pomogą. W tej części podajemy źródła (artykuły, raporty, książki, opracowania, sprawozdania, analizy itp.), które stanowią dodatkowe argumenty dla założeń naszego biznesplanu.
Opracowanie dobrego biznesplanu, który zainteresuje przyszłych inwestorów, jest czasochłonne. Na sporządzenie tego dokumentu warto poświęcić dużo czasu i uwagi, aby był on dokładny, precyzyjny i przede wszystkim realny. Korzystanie z fachowej pomocy ułatwi pracę i wyeliminuje ryzyko błędu, zwiększając szanse na uzyskanie kredytu, dofinansowania czy dotacji, lub znalezienie partnera. Prawidłowy biznesplan jest również właściwym kierunkowskazem w początkowej fazie prowadzenia działalności, kiedy to nasze marzenia, pomysły i plany zaczyna weryfikować życie.
Zapraszamy do ściągnięcia naszego formularza biznesplanu.
Data publikacji: luty 2020 r.
Opracował: zespół edufin.pl
