Otwarcie własnej firmy to dla wielu osób nowy rozdział życia zawodowego. Towarzyszy mu ekscytacja i śmiałe plany na przyszłość. Jednak każdy przedsiębiorca musi liczyć się z tym, że może stanąć przed trudną decyzją o zamknięciu czy zawieszeniu firmy. Najważniejsze, żeby dobrze się do tego przygotować i uniknąć błędów, które mogą spowodować przykre konsekwencje.
Najtrudniejsza jest decyzja
Zawieszanie czy zamykanie nierentownego przedsięwzięcia to jedna z najtrudniejszych rzeczy, przed którą staje przedsiębiorca. I nic w tym dziwnego, ponieważ w takich sytuacjach wielu z nas ulega efektowi utopionych kosztów. To nic innego jak trwanie przy wcześniej podjętych decyzjach, które wymagały dużego zaangażowania naszego czasu, pieniędzy i energii, a które w dalszej perspektywie okazały się niekorzystne. Co gorsza jak wynika z badań amerykańskiego ekonomisty R. Thaler`a, im wyższy jest poziom poniesionych wcześniej kosztów, tym więcej wysiłku i czasu poświęca się na „ratowanie” firmy. Ten efekt sprawia, że tracimy zdolność do obiektywnej oceny tego, ile ponieśliśmy strat i kiedy trzeba powiedzieć: „stop”.
Kiedy jest właściwy moment?
Przy podjęciu decyzji o zawieszeniu lub zamknięciu firmy musimy kierować się chłodną kalkulacją. Przedłużanie tego momentu może skończyć się dla nas przykrymi konsekwencjami – utratą płynności finansowej lub co gorsza wejściem w długi. Dlatego do podjęcia decyzji o zamknięciu lub zawieszeniu firmy powinny skłonić nas poniższe sytuacje:
- Brak czasu na prowadzenie firmy – opieka nad dzieckiem lub praca na etacie mogą być taką okolicznością, w której nie możemy poświęcić się naszemu biznesowi. Jednak comiesięczne opłaty (ZUS, księgowość) generują koszty, a to może prowadzić do zadłużania się. Zastanów się czy warto?
- Firma generuje więcej kosztów niż przychodu – to oczywiście naturalne w pierwszych miesiącach prowadzenia firmy, jednak po roku należy już przyjrzeć się i sprawdzić czy biznes działa tak, jak tego oczekiwaliśmy. Jeśli częściej zaczynasz dokładać do firmy, niż widzieć dodatnie saldo na koncie, to znak, że warto się wycofać.
- Niewielki zysk – niby firma działa, nie przynosi strat, ale jednak zarobek na działalności jest zbyt niski, żeby się utrzymać, albo zbyt wiele zaangażowania i czasu zajmuje ci prowadzenie firmy w porównaniu do tego, co zarabiasz. To również sytuacja, która wymaga podjęcia decyzji czy zamknąć biznes.
- Brak płynności finansowej – zwłaszcza w biznesach sezonowych, kiedy są tzw. martwe okresy. Oczywiście jeśli jesteś w stanie zarobić w sezonie tyle pieniędzy, żeby przetrwać okres niezarobkowy, nie musisz się martwić. Gorzej, kiedy musisz wiązać koniec z końcem albo co gorsza zadłużać się, żeby przetrwać czas, kiedy twoja firma nie zarabia.
Zawiesić czy zamknąć?
Jeżeli z twojej analizy wynika, że firma ma jeszcze szanse na sukces albo sytuacja, w której się znalazłeś, za jakiś czas ulegnie zmianie, warto wtedy zawiesić działalność.
- Zanim przejdziesz do formalności upewnij się, że wszystkie twoje zobowiązania zostały zrealizowane. Jeśli zatrudniasz pracowników na umowy o pracę, musisz w pierwszej kolejności je rozwiązać.
- Działalność jednoosobową możesz zawiesić na minimum 30 dni lub bezterminowo. Możesz to zrobić składając wniosek o zawieszenie w Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) w formie on-line albo w urzędzie gminy składając wniosek osobiście lub listem poleconym.
Działalność zarejestrowaną w KRS (spółki) możesz zawiesić minimalnie na 30 dni a maksymalnie na 24 miesiące, a jej zawieszenie zgłaszasz do KRS. Natomiast spółkę cywilną, oprócz zgłoszenia zawieszenia do CEIDG, powinieneś zgłosić również do GUS (zgłoszenie zmian do REGON).
- Składając wniosek o zawieszenie działalności jednoosobowej wpisujesz konkretny dzień, od którego firma zawiesza działalność- może być on wcześniejszy lub późniejszy niż data złożenia wniosku. Ważne, żeby od wskazanego dnia zawieszenia działalności nie prowadzić żadnych działań związanych z przepływami finansowymi lub świadczeniem usług. Zawieszenie firmy rozpoczyna się automatycznie po złożeniu wniosku w odpowiednim urzędzie i z dniem, który wpisałeś jako datę zawieszenia działalności. W przypadku działalności zarejestrowanej w KRS, data zawieszenia rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o zawieszenie działalności, ale nie może być wcześniejsza, niż dzień złożenia wniosku. Oznacza to, że w odróżnieniu od działalności rejestrowanej w CEIDG, nie można zawiesić działalności rejestrowanej w KRS z datą wsteczną.
- Przy zawieszeniu działalności nie masz obowiązku opłacania składek ZUS. Jednak należy pamiętać, że w ciągu 30 dni od zawieszenia firmy, przestajesz być osobą ubezpieczoną i wygasa twoje prawo do świadczeń zdrowotnych.
- Odwiesić firmę możesz w dowolnym czasie składając odpowiedni wniosek o wznowienie działalności do CEIDG. Wznowienie działalności rozpoczyna się z dniem wskazanym przez ciebie we wniosku jako data wznowienia. W przypadku spółek zarejestrowanych w KRS, taki wniosek trzeba złożyć max. w ciągu 24 miesięcy, inaczej spółka zostanie wezwana do złożenia takiego wniosku w terminie 7 dni, pod rygorem zastosowania kary.
Wszystkie niezbędne informacje na ten temat można znaleźć tu: https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/zawieszenie-wznowienie-i-zamkniecie-firmy/chce-zawiesic-spolke-cywilna/na-czym-polega-zawieszenie-dzialalnosci-gospodarczej-zarejestrowanej-w-ceidg.
O zamknięciu firmy najlepiej zdecydować, jeśli nie widzisz możliwości zarabiania na dotychczasowej działalności. Zamknięcie warto też rozważyć, jeśli chcesz skorzystać z zasiłków w Urzędzie Pracy czy OPS albo zwyczajnie wtedy, gdy stwierdzisz, że bycie przedsiębiorcą nie jest dla ciebie.
- Przy zamykaniu firmy warto skorzystać z pomocy biura księgowego, oszczędzisz sobie wiele stresów związanych z procedurami i dokumentacją firmy.
- Likwidując firmę nie możesz mieć niespłaconych zobowiązań ani też zatrudnionych pracowników.
- Przy zamykaniu firmy składasz wniosek o zamknięciu w odpowiedniej instytucji – CEIDG przy jednoosobowej działalności, KRS przy spółkach.
- W zależności od rodzaju działalności ciążą na tobie różne obowiązki związane z procedurami likwidacji firmy. Bardzo ważne jest, aby się z nimi dobrze zapoznać, bo ich niedopełnienie może przynieść przykre konsekwencje. Możesz skorzystać z poradnika: https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/zamykanie-firmy.
- Zamykając działalność trzeba również wyrejestrować się z ZUS, powiadomić Urząd Skarbowy oraz zamknąć kasę fiskalną.
- Jeśli jesteś tzw. „vatowcem”, który rozlicza się za pomocą Książki Przychodów i Rozchodów, musisz dodatkowo sporządzić 3 ewidencje: spis majątku firmy dla celów podatku dochodowego, spis z natury dla celów VAT oraz spis z natury dla celów PIT.
To jakiego wyboru dokonasz, powinno zależeć przede wszystkim od twojej sytuacji finansowej oraz planów na przyszłość. Zawieszenie działalności daje więcej możliwości i wymaga mniej czasu i procedur. Natomiast zamknięcie działalności bywa często jedynym wyjściem z trudnej sytuacji. I najważniejsze –fakt, że musisz zamknąć lub zawiesić firmę nie świadczy o porażce. To bardzo dobry początek dla twojej przedsiębiorczej kariery. Jeśli popełniłeś błąd, pomyśl jak można go uniknąć następnym razem i nie poddawaj się! Zacznij od nowa, daj sobie szansę.
Autorka: Magdalena Hojnor
Artykuł zaktualizowany w kwietniu, 2020
